Auteursrecht
Mag je zomaar foto’s gebruiken?
In een onlinewereld deelt en gebruikt men makkelijk beelden en teksten van anderen. Foto’s, tekeningen, films en (stukken van) artikels worden vaak naar hartenlust gekopieerd en verdeeld. Maar mag dat wettelijk eigenlijk wel?
Het auteursrecht maakt deel uit van de regelgeving over intellectuele eigendom en beschermt de eigenheid van een werk van de betreffende auteur, fotograaf of artiest. Via het auteursrecht kan een originele bedenker traceren wie diens werk gebruikt, en hoe. Het auteursrecht genereert bovendien ook inkomen: de auteur ontvangt een vergoeding omdat iemand diens creatie gebruikt of verdeelt. Als zo’n auteur voor een organisatie of bedrijf werkt, dan kan het auteursrecht ook worden overgedragen aan de overkoepelende instantie.
volta-tips
Mag je dan helemaal niets meer delen of gebruiken? Wat is er dan wel toegelaten? Wees gerust: met deze volta-tips ben je snel op de hoogte van wat er mag en wat je beter vermijdt.
- Wil je een foto van een tomaat of een ander object gebruiken op je website? Neem dan zelf de foto, of ga zoeken in de vele gratis online beeldbanken. Hier vind je onze favorieten.
- Gebruik dus niet zomaar beelden die je op het internet vindt zonder het auteursrecht te controleren. Doe dit bij alle afbeeldingen, tekeningen of logo's, hoe klein ook.
- Maskeer of bewerk geen beelden van betalende beeldbanken: deze beeldbanken hebben namelijk algoritmes en tools die hun afbeeldingen blijven traceren.
- Voor monumenten geldt een bepaalde vorm van panoramavrijheid. Je mag foto’s nemen en gebruiken van gebouwen en beeldhouwwerken zolang je ze niet verwerkt of bewerkt in een nieuwe compositie en je er geen winst op maakt.
- Lees goed de privacyvoorwaarden bij openbare gebouwen: soms mag de eigenaar jouw foto gebruiken als het gebouw erin voorkomt, zoals hier bij het Hudson Yards’ Vessel.
- Kocht je bepaalde afbeeldingen? Lees dan meteen de licentie: deze werken blijven beschermd en worden niet plots je eigendom.
- Zelfs bij gekopieerde stukken tekst – zowel kort als lang – voor artikels of persberichten heb je het recht voor publicatie nodig van de auteur.
- Is het werk moeilijk te identificeren of krijg je de auteur niet te pakken? Neem het zekere voor het onzekere: gebruik het werk liever niet.
- Creative Commons-licenties bevatten soepelere rechten, maar er blijft auteursrecht aan vasthangen. Meer info over Creative Commons.
- Bevindt een werk zich in het publiek domein? Dan heeft de auteur afstand genomen van het eigendomsrecht, of dan zijn de auteursrechten verstreken: bijvoorbeeld 70 jaar na het overlijden van de auteur. Hierdoor kan je het werk vrij gebruiken.
Eén gouden regel dus: eerst de licentie lezen, daarna pas gebruiken!